“I’m sorry, I don’t want to interupt. But I smell burning…” Ik stond net op het punt om een vier uur durend college over fiscale staatssteun te voltooien, en werd behoorlijk ondermijnd door de constatering van één van de studenten dat het International Tax Center (ITC) op affikken stond. Gelukkig viel het mee – iets met een rokende lamp – maar niet voordat wij, stoïcijns de rust bewarend, het pand verlieten onder het motto: er is vast een Teaching Assistent om de boel te redden.

Dat het klasje koste wat het kost gered moest worden stond buiten kijf. Het betrof namelijk de zeven studenten die momenteel de Advanced LL.M in EU Tax Law (ETL) volgen, die zich binnenkort kenners op het gebied van het Europees belastingrecht mogen noemen.  Ik heb het dit jaar ontzettend naar mijn zin met ‘mijn’ klasje (ik geef het vijfweeks vak Fiscal State Aid en heb wetenschappelijke moedergevoelens ontwikkeld). Het is een opvallend internationale groep: Albanië, China, Griekenland, Oekraïne, Rusland, Thailand en iemand uit Nederland. Een ruime meerderheid (!) is dus uit derde landen afkomstig.

Ik ben zeer te spreken over deze studenten en over de formatie als geheel. Ze doen actief mee en zijn goed voorbereid (zonder dat ze nachten hebben overgeslagen, koffie zweten en verder tot niets in staat zijn). Andere docenten is dit ook al opgevallen. “They are soo lovely!” kirde één van mijn fiscale vriendinnen vorige week. Haar college over staatssteun en WTO-recht was behoorlijk uitgelopen, naar ik begrijp omdat de quiz die ze voor het einde had bewaard gewoon leuk was. “They are really good, they are asking critical questions!” Spontaan kwam het aanbod om een scriptie te begeleiden. Ik snap het wel: voor een docent is het heerlijk om les te geven aan een dergelijke groep. Inspiratie!

Ik ben uiteraard zo trots als een pauw en vind dat het vak de Nobelprijs voor belastingrechtelijk onderwijs verdient. Het allermooiste zijn nog wel de werkgroepen (eigenlijk zijn het meer mini-seminars onder de bezielende leiding van moi) waarbij centraal staan de wekelijkse essays over vragen als: “In light of today’s changing tax environment, the concept of legitimate expectations in fiscal State aid cases needs to be expanded.” Het is expliciet de bedoeling dat de studenten een eigen oordeel vormen, idealiter het tegengestelde van wat ze in de hoorcolleges voorgeschoteld hebben gekregen.  Sowieso ben ik van mening dat een vraag met een juist antwoord geen plaats heeft op een universiteit (wat dit betreft ben ik een intellectuele snob), maar ik vind het ook wel aardig dat ik niet zeven identieke uitwerkingen hoef na te kijken.*

Het examen is een zogeheten “digital open book exam” wat wil zeggen dat men drie uur krijgt om met behulp van meegebrachte bronnen plus internet een essay moet produceren op een laptop. Er zijn geen regels, behalve dat je niemand mag mailen en dat plagiaat beloond wordt met standrechtelijke executie. Omdat ‘alles’ mee mag, heeft het geen zin om punten te geven voor het oplepelen van rijtjes en feitjes. Ik geloof überhaupt niet zo in het memoriseren van de criteria van bijvoorbeeld artikel 107, lid 1, VWEU (daarvoor heb je je EU-pocket). In plaats daarvan wordt tijdens het examen gekeken naar “structure, mastery of the subject and originality“. Toen ik dit voor het eerst aan het groepje vertelde, werd ik aangestaard door viertien angstige oogjes. “Is dit niet volstrekt subjectief?” vroeg de één, terwijl de ander wit wegtrok. “Ja!” riep ik, “En er zijn géén juiste oplossingen. Alleen nieuwe invalshoeken, spannende nieuwe bronnen en onverwachte dwarsverbanden. Liever fout dan saai!”*

Didactisch verantwoord? Ik hoop het wel, en – wellicht is het wensdenken – ik heb echt het idee dat men schik begint te krijgen in de stof (het alternatief is dat ze lijden aan wetenschappelijke Stockholm-syndroom, maar dan moet de Course Director maar ingrijpen). Wat daarvan zij, de staatssteuncursus mag ook dit jaar een échte uitdaging heten. Het devies is: teach people how to think, not what to think. Ik ben zeer benieuwd waar de dames en heren mee zullen komen. De verwachtingen zijn hoog!

***

* Volledigheidshalve: het eindcijfer wordt uiteraard niet door mij vastgesteld.

(Op de eerste foto de Class of 2016 (met Conor Quigley, helemaal rechts onder), en op de tweede foto de Class of 2015)
Foto door Matthias Ripp via Flickr.com (Creative Commons, licentie).