De Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) trekt mogelijk de stekker uit de opleiding Fiscale Economie. Dit onzalige nieuws kwam eerst via Erasmus Magazine en haalde vervolgens later de landelijke media. Dit nadat studenten aan de noodbel trokken: Fiscale Economie is een unieke opleiding en mag absoluut niet verdwijnen. In een ingezonden opinie geven twee studentleden van de opleidingscommissie van Fiscale Economie een krachtig pleidooi voor het behoud van de opleiding. Het is lezenswaardig.
Hier bij Artikel104.nl zijn wij geschrokken van de ontwikkelingen in Rotterdam. Wij steunen de oproep van de studenten en willen er ook iets aan toevoegen.
Inmiddels is vanuit de studentenpopulatie een openbare petitie gestart: ‘Red de opleiding Fiscale Economie aan de EUR’. Een dergelijke actie is voor zover ik weet een unicum in Belastingland. Ten tijde van schrijven staat de teller op bijna 800 handtekeningen. Jazeker, achthonderd ondertekenaars! Dit is een meer dan aanzienlijk aantal, zeker gelet op de nogal specifieke aard van de petitie. Het getuigt van brede steun voor de opleiding. Het is ook een groot – en terecht! – compliment voor de mensen die deze opleiding in het leven hebben geroepen, in de loop der jaren uitgebouwd, en nu dagelijks draaiende houden.
Wat is Fiscale Economie?
Kort wat achtergrond. Fiscale Economie is een brede opleiding op het snijvlak van economie, bedrijfseconomie en het belastingrecht. Wie als MSc (Master of Science) de opleiding verlaat, heeft zicht op de vele complexe manieren waarop belastingen onze economische leven beïnvloeden. Hij of zij kan dus beleid maken (bij de overheid of bedrijven) of werkzaam worden in de belastingadviespraktijk. In de onderstaande video geeft hoogleraar Peter Kavelaars, die al geruime tijd de opleiding leidt, nadere uitleg.
Landelijke trend
Waarom de EUR de opleiding Fiscale Economie wil afschaffen, is onduidelijk. In de kern zal het gaan om geld. De koffers raken leeg en ergens heeft iemand met een rekenmachine becijferd dat de God van de Eeuwigdurende Bezuinigingsrondes pas tevreden is als ook deze opleiding sneuvelt. Sorry, dat is flauw… Er zijn ongetwijfeld allerlei redenen (bedacht) die het besluit moeten dragen. Fiscale Economie is landelijk bezien niet de eerste opleiding die roemloos verdwijnt – aan de Universiteit Leiden gaan meerdere kleine studies binnen de Geesteswetenschappen verdwijnen, vanwege een gebrek aan inschrijvingen en dus rendabiliteit. Benadrukt moet echter worden dat de bachelor- en masterprogramma’s van Fiscale Economie aan de EUR – met een jaarinstroom van respectievelijk 80 en 50 studenten – duidelijk niet ‘klein’ zijn. Het gaat hier om een forse groep (zie: Erasmus Magazine, citaat Kavelaars).
Tekort aan fiscalisten wordt erger
Op de chronisch krappe fiscale arbeidsmarkt is 80 en 50 waanzinnig veel. Zowel bij de Belastingdienst als de belastingadviessector is het tekort aan fiscaal geschoold personeel nijpend. De Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (NOB) en de Belastingdienst vragen hier al geruime tijd aandacht voor. Het is inmiddels zo erg dat democratisch gewenste wet- en regelgeving niet kan worden uitgevoerd door de fiscus, simpelweg omdat er te weinig mensen zijn (!!). Tot 2028 moeten er sowieso 11.500 fte aan menskracht worden aangetrokken – alleen al om de bezetting bij de Belastingdienst op peil te houden (bron: Trouw). Laat dit even inwerken.
Gelukkig/hopelijk gaat het dan niet alleen om fiscalisten (bij de Belastingdienst werken ook veel ICT’ers en administratieve krachten). Maar zelfs als er ‘slechts’ 500 fiscalisten gezocht worden, is dat een hele uitdaging. Het sluiten van de kraamkamers van de volgende generatie belastingexperts ligt niet voor de hand.
Intellectuele pluriformiteit onder druk
En er speelt een ander probleem. Het wegvallen van een bijzondere opleiding als Fiscale Economie is erg slecht voor de pluriformiteit binnen de fiscale wetenschap als geheel. Begrijp me niet verkeerd, de fiscale opleiding van de Erasmus School of Law (ESL) is uitstekend. Toch zou ik niet willen dat alle fiscalisten haar volgden. De wetenschap gedijt immers bij diversiteit. En hoe kun je dit beter bereiken door verschillende opleidingen? Er is een brede consensus dat voldoende intellectuele pluriformiteit juist binnen het belastingrecht (waar dubbele petten veel voorkomen) essentieel is. Dit is de afdronk na een slepende discussie binnen en buiten de sector over onafhankelijkheid in de belastingwetenschap. Het sluiten van bijzondere opleidingen is wat dit betreft echt een stap achteruit.
Do NOT go gently into that good night
Zal het mogelijk zijn om de Rotterdamse opleiding Fiscale Economie te redden? Helaas, er is reden voor pessimisme. De teerling lijkt geworpen en bovendien moeten onderwijsinstellingen momenteel sowieso de broekriem aanhalen. Maar tegelijkertijd geldt: hoop doet leven! De studenten geven een voorbeeld dat navolging verdient, al was het maar om te laten zien dat wij – ik bedoel nu de hele fiscale wereld – staan voor hun wetenschappelijke basis. Als deze opleiding verdwijnt, dan in elk geval niet met stille trom.
Fiscalisten zijn vaak niet zo van het actievoeren. Maar zelfs als de petitie niets uithaalt (wat we op voorhand niet kunnen weten) mogen de initiatiefnemers trots zijn. Daarom mijn oproep aan eenieder: steun de studenten en onderteken die petitie. Fiscale Economie in Rotterdam moet blijven!!
